تاثیر فناوری نانو در کاهش آلودگی هوا و سلامت محیط زیست

در تحقیقات دانشمندان همیشه طبیعت نقش الهام دهنده ای داشته است اکثر سیستمهای زیستی موجود در طبیعت در ابعاد نانو .هستند. با به کار گرفتن اصول زیستی حاکم بر این ساختارها دانشمندان میتوانند تحت شرایط آزمایشگاهی با استفاده از اصول فیزیک ،شیمی مهندسی و فناوری نانو به سنتز، تعیین ویژگی و ساخت مولکولها و وسایل زیستی در حد نانو بپردازند به کارگیری این واقعیات منجر به ظهور فناوری جدید نانو زیست فناوری شده است. بعضی از مهمترین کاربردهای علمی شناخته شده فناوری نانو در زمینه محیط زیست و آلودگی هوا نانوحسگرها نانو فیلترها و کاتالیزورهای زیست محیطی هستند. فناوری نانو یک حوزه در حال رشد و گسترش است اما همراه با این گسترش و خلق فرصتهای نو برای ایجاد صنایع کاربردها و محصولات جدید ممکن است اثرات زیان آوری را بر سلامت انسان و محیط زیست تحمیل کند در مقیاس نانو خصوصیات مواد دستخوش تغییرات بسیاری میشود. به تبع این تغییرات پیش بینی شناسایی ارزیابی و کنترل ریسکهای بهداشتی ایمنی و زیست محیطی ناشی از نانو مواد نیز با چالش مواجه میشود . نانوذرات به دلیل اندازه کوچک و سطح ،زیاد واکنش پذیری بسیار زیادی از خود نشان میدهند همین خصوصیت سبب میشود تا نسبت به ذرات درشت تر ریسک حریق و انفجار بیشتری ایجاد کند. سالهاست که از نانوذرات مهندسی شده و مواد متخلخل ،نوساختار به عنوان ،کاتالیست برای افزایش سرعت واکنشها یا کاهش دمای لازم برای واکنش گازها و مایعات به شکل موثری استفاده می.شود بسته به ترکیب و ساختار آنها تعدادی از نانو مواد ممکن است باعث واکنشهای کاتالیستی اولیه و افزایش خطر آتش گرفتن و انفجار شوند که تنها با توجه به ترکیب شیمیایی آنها قابل پیش بینی نیست پژوهشگران میگویند نانوذرات به علت داشتن سطح وسیع ،ویژه ممکن است در زمان استفاده دارای الکتریسیته ساکن زیادی ،شوند، به طوری که با پخش شدن در هوا ابر قابل انفجاری را تشکیل داده و میتوانند خود به خود مشتعل .شوند مانند نانوپودر ،آهن بنابراین ضروری است کلیه مسئولان و مدیران محیط های کاری نانو پس از انجام ارزیابیهای لازم جهت کنترل ریسکهای بهداشتی و ایمنی نانو مواد اقدامهای لازم را به عمل آورند. استانداردهایی برای اینکه فناوری نانو بتواند به ایجاد کنترلهای اختصاصی و در نتیجه حفظ سلامتی و ایمنی کارکنان و محیط زیست در محیطهای کاری نانو کمک کند، ایجاد شده است.

این استانداردها در کلیه محیطهای کاری نانو کاربرد داشته میتواند توسط مدیران متخصصان و کارکنان این محیطها با هدف ایجاد محیط کار سالم، حفظ سلامت کارکنان آموزش ،کارکنان تهیه آئین نامه های کار اختصاصی و تهیه تجهیزات و امکانات ایمنی مورد نیاز به کار گرفته شود. با توجه به اینکه در سال های اخیر ایران در حال اوج گیری در زمینه پژوهشهای نانو ،است عقلانی به نظر میرسد که در سمت و سوی برنامه های کلان آب در کشور از فن آوری نانو به عنوان یک پشتیبان قوی استفاده شود.

بر اساس این پژوهش آنچه از توانمندیهای فنآوری نانو ارائه شد به این معنی است که میتوان از این پژوهشها برای حفظ محیط زیست در آینده ای نه استفاده کرد و در کنار استفاده از منابع طبیعی با کمک فن آوری های پیشرفته بتوان به تعاملی پایدار با طبیعت .رسید با اینکه نقش نانوتکنولوژی در چندان دور همه ابعاد انکار ناپذیر است اما جنبه دیگر این توانمندی خطرات احتمالی مرتبط با استفاده از محصولات فناوری نانو است.

باید آیین نامه هایی جهت انجام ایمن و سالم استفاده از محصولات نانو تهیه و تدوین شود تا بر اساس آن بتوان کنترل و نظارت بر کلیه فعالیتهای نانوتکنولوژی را اعمال کرد در واقع دولتها موظفند علاوه بر تدوین استراتژی ملی و تصویب چارچوب سازمانی برای نانو تکنولوژی شرایط قانونی تحقیق و توسعه را مشخص کنند از این رو پیشنهاد میشود یکی از این زیر ساختهای قانونی قانون ایمنی نانو باشد. در واقع ایمنی نانو به سیاستها و روشهای اتخاذ شده جهت اطمینان از کاربرد بیخطر محصولات نانو از نظر محیط زیست و سلامت انسان اطلاق می.شود از این رو تدوین این سیاستها و قوانین امری ضروری به نظر میرسد .

این پژوهش در سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی ارائه شد.