کنکاشی بر سهم مشارکت و همبستگی در حقوق فوتبال

کنکاشی مختصر در اختلافات ناشی از عدم پرداخت ساز وکار همبستگی در فوتبال

ساز و کار همبستگی یا مشارکت یکی دیگر از حقوق مکتسبه ذینفعان فوتبال حرفه ای است که در دنیای فوتبال در راستای توجه به فوتبال پایه و آکادمیک مورد توجه قرار میگیرد.از ابتدای تشکیل فوتبال حرفه ای یک تصدیق و موافقت همگانی بین اهالی فوتبال وجود داشته و آن حق بهره مندی باشگاه های پایه و بازیکن ساز از منافع حاصله از رشد بازیکنانی است که پرورش داده اند.

تعریف سازوکار همبستگی

همانطور که بیان شد سازوکار همبستگی یکی دیگر از امور مرتبط با فوتبال پایه و از جهاتی مشابه حق رشد می باشد. شایان ذکر است که حق آموزش و سازوکار همبستگی دو مفهوم مرتبط و درعین حال مجزا ازیکدیگر هستند.

در تعریف سازوکار همبستگی میتوان با توجه به مقررات بین المللی نظیر آیین نامه نقل و انتقالات و تعیین وضعیت بازیکنان فدراسیون جهانی فوتبال RSTP و ماده ۲۱ این آیین نامه بیان داشت که سازوکار همبستگی عبارت است از:

((اگر بازیکن حرفه ای پیش از اتمام قرارداد خود به باشگاه دیگری منتقل شود هر باشگاهی که در آموزش وی نقش داشته است مبلغی را به عنوان خسارت تحت عنوان سهم مشارکت یا همبستگی دریافت می نماید))

به بیان دیگر هرگاه بازیکن حرفه ای پیش از اتمام قرارداد خود به باشگاه دیگری منتقل گردد. باید مبلغی را به تمامی باشگاه هایی که بین سنین ۱۲ تا ۲۳ سالگی بازیکن در آموزش وی نقش داشته اند پرداخت نماید. همانطور که بیان شد سازوکار مشارکت یا همبستگی از موضوعات مشابه و مرتبط با حق آموزش بازیکنان است اما تفاوت هایی نیز در این بین قابل مشاهده است یکی از تفاوت های موجود بین حق آموزش بازیکنان و سازوکار همبستگی قرارداد بازیکنان است در تعریف حق رشد با توجه به ماده ۲۰ مقررات نقل و انتقالات فیفا بیان شده که تکلیف به پرداخت حق آموزش بازیکن زمانی مقرر میگردد که بازیکن در طول قرارداد یا پایان آن اولین قرارداد حرفه ای خود را به امضا برساند به عبارت دیگر در پرداخت حق آموزش تفاوتی میان بازیکن تحت قرارداد یا بازیکن آزاد وجود ندارد در حالی که در مقررات مرتبط به ساز وکار همبستگی، آیین نامه نقل و انتقالات فیفا و به ویژه ماده ۲۱ صراحتا تاکید می نمایند که اگر بازیکن در طول مدت قرارداد خود به باشگاه دیگری منتقل شود باشگاه انتقال گیرنده موظف به پرداخت سهم مشارکت و همبستگی است.

تفاوت دیگری که در این بخش میتوان به آن اشاره نمود زمان انتقال و امضای قرارداد بازیکن است. در توضیح بیشتر این موضوع میتوان بیان داشت که یکی از شروط تعلق حق آموزش بازیکنان به باشگاه پرورش دهنده امضای قرارداد و انتقال بازیکن تا قبل از ۲۳ سالگی است. به بیانی دیگر چنانچه بازیکن تا پیش از ۲۳ سالگی به باشگاهی دیگر منتقل نشود حق آموزش به باشگاه پرورش دهنده تعلق نمی گرفت اما در سازوکار مشارکت و همبستگی این شرط مطرح نیست. نکته دیگری که در این بخش باید به آن شاره داشت این امر است که قوانین مقررات سازوکار همبستگی صرفا در نقل و انتقالات بین المللی جاری خواهد بود و در انتقال بازیکن در فوتبال داخلی مبلغی تحت عنوان سازوکار مشارکت پرداخت نخواهد شد و به این دلیل است که مقررات نقل و انتقالات و تعیین وضعیت بازیکنان فوتبال ایران اشاره ای به این سازوکار نشده است در حالی که مقررات مربوط به پرداخت حق آموزش در نقل و انتقالات داخلی نیز مجری خواهد بود.

میزان سهم مشارکت و مسئول پرداخت

در رابطه با میزان سهم همبستگی و مبلغی که باشگاه انتقال گیرنده باید پرداخت نماید میتوان به ماده یک از پیوست پنج مقررات نقل و انتقالات بازیکنان فیفا مراجعه نمود که بیان میدارد:

هرگاه بازیکن حرفه ای طی مدت قرارداد به باشگاه دیگری انتقال پیدا کند پنج درصد از هرگونه مبلغ دریافتی - به غیر از حق آموزش که به باشگاه پیشین پرداخت مینماید- از جانب باشگاه انتقال گیرنده به باشگاه هایی که در پرورش بازیکن نقش داشته اند پرداخت می گردد».

سهم هر باشگاه در دریافت سازوکار مشارکت به قرار ذیل است:

فصل تولد ۱۲ سالگی ۵٪) به عنوان مثال ۰/۲۵ از کل هزینه

فصل تولد ۱۳ سالگی ۵ به عنوان مثال ۰/۲۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۱۴ سالگی ۵) به عنوان مثال ۰/۲۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۱۵ سالگی ۵ به عنوان مثال ۰/۲۵ از کل هزینه

فصل تولد ۱۶ سالگی ۱۰) به) عنوان مثال ۰/۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۱۷ سالگی ۱۰) به) عنوان مثال ۰/۵ از کل هزینه

فصل تولد ۱۸ سالگی ۱۰ به عنوان مثال ۰/۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۱۹ سالگی ۱۰) به عنوان مثال ۰/۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۲۰ سالگی: ۱۰ به عنوان مثال ۰/۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۲۱ سالگی: ۱۰) به) عنوان مثال ۰/۵ ٪ از کل هزینه

فصل تولد ۲۲ سالگی ۱۰) به) عنوان مثال ۰/۵ از کل هزینه

فصل تولد ۲۳ سالگی ۱۰ به عنوان مثال ۰/۵ از کل هزینه

در رابطه با مسئول پرداخت سهم مشارکت و نحوه پرداخت آن باید بیان داشت که باشگاه گیرنده بازیکن جدید مسئول محاسبه و پرداخت سهم مشارکت به باشگاه های پیشین بازیکن جدید است با توجه به ماده 2 پیوست 5 مقررات نقل و انتقالات فیفا میتوان نحوه پرداخت سهم مشارکت را به قرار ذیل تشریح نمود:

باشگاه جدید باید سهم همکاری را به باشگاه آموزش دهنده بر اساس موارد فوق تا ۳۰ روز پس از ثبت نام بازیکن پرداخت کند یا آنکه در حالت پرداخت های دسته بندی شده ۳۰ روز پس از این تاریخ ها پرداخت ها را انجام خواهد داد. محاسبه ی مبلغ سهم همکاری بر عهده ی باشگاه جدید است و در قبال تقسیم آن بر اساس ادوار تاریخچه بازی در شناسنامه فوتبالی EPP بازیکن مطرح شده مسئولیت دارد اگر ضرورت داشت بازیکن نیز به سهم خود باید باشگاه جدید را نسبت به ایفای این تعهدات یاری کند

هرگاه ارتباط بین بازیکن حرفه ای و هر یک از باشگاه هایی که به او آموزش دادهاند ظرف ۱۸ ماه از انتقال او اثبات نشود سهم همبستگی به فدراسیون کشوری پرداخت میشود که بازیکن در آنجا تعلیم دیده است. این مبلغ باید بابت برنامه های توسعه فوتبال جوانان در فدراسیونهای مورد نظر منظور شود و درصورت بی توجهی به مقررات و سازوکار همبستگی کمیته انضباطی فیفا جرایمی را برای باشگاه متخلف در نظر میگیرد.

مصطفی لطفی - پژوهشگر حقوق ورزش / وکیل دادگستری