تحلیل حمله پاکستان به ایران :چرایی، چگونگی و پیامدهای این حمله

# تحلیل حمله پاکستان به ایران: چرایی، چگونگی و پیامدهای این حمله
نویسنده : دکتر نورالدین جعفری هزارانی
IR6364587064880288
Researcher ID 0009-0687-7755
Dr.n.jafary@gmail.com

## چکیده
در این مقاله، حمله نظامی پاکستان به مناطق مرزی ایران در روز پنجشنبه ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴ را تحلیل می کنیم. این حمله که با استفاده از پهپادها و موشک و با بهره گیری از حمایت جنگنده های اف 16 فالکون، به پایگاه های گروه های استقلال طلب بلوچ در عمق خاک ایران انجام شد، در پاسخ به حمله موشکی سپاه پاسداران ایران به نقاطی در پاکستان که ایران آنها را مواضع شبه نظامیان بلوچ می خواند، صورت گرفت. این حمله نشان می دهد که پاکستان از تهدیدات و حملات ایران به امنیت ملی خود بی تفاوت گذر نکرده و توانایی دفاعی و انتقام جویی دارد. این حمله همچنین می تواند تنش های میان دو کشور را تشدید کند و باعث ایجاد بحران های جدیدی در منطقه شود. برای جلوگیری از این امر، لازم است که دو کشور با همکاری و گفت وگو، مشکلات مرزی و امنیتی خود را حل کنند و از دخالت در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند.

## کلمات کلیدی
حمله نظامی، پاکستان، ایران، بلوچستان، جدایی طلبی، تنش های منطقه ای

## مقدمه
پاکستان و ایران دو کشور همسایه، دوست و برادر هستند که روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و اقتصادی گسترده ای با یکدیگر دارند. این دو کشور در چارچوب سازمان همکاری های اقتصادی (ECO)، سازمان همکاری شانگهای (SCO) و سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) همکاری های چندجانبه ای را انجام می دهند. اما این روابط همواره با فراز و نشیب هایی همراه بوده اند که گاهی به تنش های سیاسی، امنیتی و مرزی منجر شده اند. یکی از مهم ترین عوامل تنش زا میان دو کشور، وجود گروه های استقلال طلب بلوچ است که در مناطق مرزی بین دو کشور فعالیت می کنند و حملات مرگباری علیه نیروهای نظامی و پلیس و تاسیسات مهم دو کشور را انجام می دهند. این گروه ها از جمله ارتش آزادی بخش بلوچستان (BLA)، جبهه آزادی بخش بلوچ (BLF) و جیش العدل هستند که هدف آنها جدایی بلوچستان از پاکستان و ایران و ایجاد یک کشور مستقل بلوچ است. این گروه ها از سوی ایران و پاکستان به عنوان گروه های تروریستی شناخته شده اند. این گروه ها اغلب در مناطقی از پاکستان و ایران که مرز مشترک دارند، پناه می گیرند و از آنجا به انجام عملیات های خود می پردازند. این امر باعث ایجاد اتهامات و انتقادات متقابل میان دو کشور شده است که هریک از دیگری می خواهد که از دخالت در امور داخلی خودداری کند و از حمایت از گروه های جدایی طلب بپرهیزد. در این مقاله، ما قصد داریم که حمله نظامی پاکستان به مناطق مرزی ایران در روز پنجشنبه ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴ را تحلیل کنیم و به چرایی، چگونگی و پیامدهای این حمله بپردازیم. همچنین به حملات موشکی 16 ژانویه 2024 ایران به پاکستان و اقلیم کردستان و سوریه اشاره خواهیم کرد و نتیجه گیری هایی را ارائه خواهیم داد.

## بدنه اصلی
### چرایی حمله پاکستان به ایران
حمله پاکستان به ایران در پاسخ به حمله موشکی سپاه پاسداران ایران به نقاطی در پاکستان که ایران آنها را مواضع شبه نظامیان بلوچ می خواند، انجام شد. این حمله در روز سه شنبه ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴ صورت گرفت و متعاقب آن پاکستان مرزهای مشترک خود را با ایران بطور یکجانبه بست و سفیر خود را از تهران فراخواند و ضمن اعلام اعتراض رسمی از بازگشت سفیر ایران که قبل از حمله پاکستان را به مقصد تهران ترک کرده بود جلوگیری کرده و تمامی مراودات سطح بالای دوکشور را به حالت تعلیق درآورد. همچنین انجام عمل متقابل را حق قانونی اسلام آباد قلمداد کرد.
### چگونگی حمله پاکستان به ایران
حمله پاکستان به ایران با استفاده از پهپادها و موشک های برد کوتاه و با بهره گیری از حمایت جنگنده های اف 16 فالکون بلوک 52 ، به پایگاه های گروه های استقلال طلب بلوچ در داخل خاک ایران انجام شد. این حمله در ساعت ۲۱:۳۰ به وقت محلی پاکستان (۲۲:۰۰ به وقت ایران) شروع شد و به مدت ۱۵ دقیقه ادامه یافت. به گفته مقام های پاکستانی، این حمله با هدف از بین بردن مواضع گروه جیش العدل که در منطقه سبزکوه در نزدیکی شهر پنجگور در بلوچستان پاکستان فعالیت می کند، صورت گرفت. این گروه که از سوی ایران به عنوان گروه تروریستی شناخته شده است، در گذشته حملات مرگباری علیه نیروهای ایرانی در منطقه سیستان و بلوچستان ایران را انجام داده است. به گفته مقام های پاکستانی، این حمله با دقت بالا و بدون هیچ خسارتی به زندگی و مالکیت مردم محلی انجام شد و تعدادی از اعضای گروه جیش العدل را کشته و زخمی کرد. اما به گفته مقام های ایرانی، این حمله نه تنها به پایگاه های گروه جیش العدل بلکه به منازل مردم محلی نیز آسیب رساند و نه نفر از جمله چهار کودک و سه زن را کشته و چندین نفر دیگر را زخمی کرد. این افراد از ملیت غیر ایرانی بودند و ممکن است متعلق به اقلیت قومی بلوچ باشند.
ایران این حمله را نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی خود دانست و از پاکستان خواست که این اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی پیگیری کرده و مسئولان آن را مجازات کند.

### پیامدهای حمله پاکستان به ایران
حمله پاکستان به ایران می تواند پیامدهای جدی برای روابط دو کشور و امنیت منطقه داشته باشد. از یک سو، این حمله نشان می دهد که پاکستان از تهدیدات و حملات ایران به امنیت ملی خود بی تفاوت نبوده وتوانایی دفاعی و انتقام جویی دارد. پاکستان با این حمله می خواهد به ایران پیام دهد که از دخالت در امور داخلی اسلام آباد خودداری کند و از حمایت از گروه های استقلال طلب بپرهیزد. پاکستان همچنین می خواهد به جهان نشان دهد که یک کشور قدرتمند و مستقل است و از حق خود برای تامین امنیت ملی استفاده می کند. از سوی دیگر، این حمله می تواند تنش های میان دو کشور را تشدید کند و باعث ایجاد بحران های جدیدی در منطقه شود. ایران این حمله را نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی خود دانست و از پاکستان خواست که این اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی پیگیری کرده و مسئولان آن را مجازات کند. ایران همچنین ممکن است از حق خود برای پاسخگویی به این حمله استفاده کند و اقدامات نظامی دیگری علیه پاکستان را انجام دهد. این امر می تواند باعث شروع یک دوره جنگ و خشونت میان دو کشور شود که هیچ یک از آنها را به سود نمی رساند. برای جلوگیری از این امر، لازم است که دو کشور با همکاری و گفت وگو، مشکلات مرزی و امنیتی خود را حل کنند و از دخالت در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند. همچنین باید از حمایت از گروه هایی که به امنیت و استقرار دو کشور آسیب می رسانند، پرهیز کنند. دو کشور باید به منافع مشترک خود توجه کنند و روابط خود را بر پایه احترام متقابل و همکاری سازنده ادامه دهند.
### تجاوز هوایی پاکستان به مرزهای ایران
یکی از جنبه های مهم حمله پاکستان به ایران، استفاده از جنگنده بمب افکن های اف-۱۶ فالکون بلوک 52 بود که پاکستان از ترکیه خریداری کرده است. و این نشان از توانایی و اعتماد به نفس نظامی پاکستان دارد. اف-۱۶ فالکون یکی از پیشرفته ترین هواپیماهای جنگنده در جهان است که تحت لیسانس آمریکا در ترکیه ساخته شده و به کشورهای مختلفی از جمله مصر، آذربایجان، عراق وپاکستان فروخته شده و تعداد 10 فروند هم توسط ترکیه به دولت افغانستان هدیه شده است. این هواپیماها قادر به انجام عملیات حمله، دفاع، نظارت و اسکورت هستند و می توانند از انواع موشک ها و بمب ها استفاده کنند.
مقاله کامل را در پایگاه علمی سیویلیکا، علم نت و سایر سایت های علمی معتبر دانلود کنید.