نوس

نوس (nous ، nus)

[سید حسین نصر]

لوگوس در آن واحد هم متحد کننده و هم هماهنگ کننده ی عالم است. (1)

***

[هراکلیتوس]

آنچه تغییرات و دگرگونی های جهان را وحدت و هماهنگی می بخشد لوگوس «کلمه» است. ظاهر عالم طبیعت تغییر و تبدل دائمی است و باطن آن لوگوس است، که یکی است و اصل حیات و قانون کلی الهی است. (2)

***

[عطار- اسرارنامه]

در آن وحدت چرا پیوند جویم - تویی مطلوب و طالب چند گویم

زهی وحدت که مویی درنگنجد - در آن وحدت جهان مویی نسنجد

***

[یزدانپناه عسکری]

نوس، لرزشی حاکم بر تمام اشیاء و قانون وحدت بخش دگرگونی ها و تغییرات جهان است. یگانگی و تمامیت انسان کامل با «تجرید» است. مجموعه آگاهی ها و نیروی حیاتی انسان، که او را قادر به بالاترین سطح حرکت جوهری از صورت نوعیه اش می نماید، تمامیت انسان:

آمنوا کما آمن الناس (البقره 13) ایمان بیاورید مانند ایمان کسانی که معنی انسانیت در آن ها یافت می شود.

ام یحسدون الناس (النساء 54) هر آن کس که معنی انسانیت در او یافت می شود.

***

[ارسطو Aristotle]

افلاطون و ارسطو، نوس nous را منحصر در انسانیت می دانند. (3)

____________

1- نگاهی به فلسفه یونانی، ترجمه دکتر انشاءالله رحمتی

2- دایره المعارف فارسی جلد دوم بخش اول، به سرپرستی غلامحسین مصاحب ، مرجع اصلی کتاب دایره المعارف کلمبیا– تهران : امیرکبیر، کتاب های جیبی،1387 ص 2251

3-"Intelligence (nous) apprehend each definition (horosmeaning "boundary"), which cannot be proved by reasoning". Nicomachean Ethics 1142a

- اناس- اناسه [نوس] الشیء: آن چیز را تکان داد، به حرکت درآورد.

- تنوس- تنوسا [نوس] الغصن: باد بر شاخه ی درخت وزید و آن را تکان داد.

- ناس- نوسا [نوس] نوسا و نوسانا الشیء: آن چیز حرکت کرد و پیچ و تاب خورد.

- النواس- [نوس]: «نواس»: تار 99 ، 12:98 4:142