سندروم برادر بزرگ تر و مقایسه آن با سندروم فرزند میانی

سندروم برادر بزرگتر
و مقایسه آن با سندروم فرزند میانی

نویسنده : دکتر نورالدین جعفری هزارانی


چکیده
سندروم برادر بزرگتر یک پدیده روانشناختی است که در آن فرزندی که یک برادر بزرگتر از خود دارد، احساس رقابت، تحت فشار، کمبود اعتماد به نفس و نیاز به تایید می کند. این سندروم ممکن است بر شخصیت، عملکرد، روابط و زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد. در این مقاله، علل، علائم، پیامدها و راهکارهای سندروم برادر بزرگتر مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین این سندروم با سندروم فرزند میانی که یک پدیده مشابه است مقایسه می شود. نتیجه گیری این است که سندروم برادر بزرگتر یک مسئله جدی است که نیاز به توجه والدین و متخصصان دارد و می توان با ارائه حمایت، تشویق، عدالت و مهارت های ارتباطی آن را کاهش داد.

کلمات کلیدی: سندروم برادر بزرگتر، سندروم فرزند میانی، ترتیب تولد، روانشناسی

مقدمه
ترتیب تولد یکی از عواملی است که می تواند بر شخصیت و زندگی فرد تاثیر بگذارد. برخی از پژوهش ها نشان می دهند که جایگاه کودک در خانواده می تواند بر روی مهارت های اجتماعی، عملکرد تحصیلی، روابط خانوادگی و حرفه ای، خلاقیت، خودکنترل و خودپندارش اثر داشته باشد [^1^][1] [^2^][2]. یکی از نظریه های مطرح در این زمینه نظریه آلفرد آدلر، روانشناس مشهور اتریشی است که بر اساس آن، فرزندان اول، میانی و آخر هر کدام ویژگی ها و نیازهای مخصوص به خود را دارند [^3^][3]. برای مثال، فرزندان اول معمولا مسئولیت پذیر، رهبر، محافظه کار و خودباور هستند. فرزندان میانی معمولا اجتماعی، وفق پذیر، خوش بین و خلاق هستند. فرزندان آخر معمولا شوخ طبع، محبوب، خوش شانس و خودمحور هستند [^4^][4].

البته این نظریه به معنای این نیست که همه فرزندان یک خانواده به همین شکل باشند. بلکه این نظریه یک چارچوب کلی است که می تواند تحت تاثیر عوامل دیگری مانند جنسیت، فاصله سنی، تعداد فرزندان، شرایط اقتصادی و فرهنگی و شیوه فرزندپروری والدین قرار بگیرد [^5^][5]. همچنین این نظریه توسط برخی از پژوهشگران مورد انتقاد قرار گرفته است که می گویند این نظریه بر اساس شواهد کافی بنا نشده است و نمی تواند تمام جنبه های شخصیت و زندگی فرد را تبیین کند [^6^][6] .

با این حال، نمی توان انکار کرد که ترتیب تولد می تواند چالش ها و مشکلاتی را برای فرزندان به وجود آورد. یکی از این مشکلات سندروم برادر بزرگتر است که در این مقاله به آن پرداخته می شود. سندروم برادر بزرگتر یک پدیده روانشناختی است که در آن فرزندی که یک برادر بزرگتر از خود دارد، احساس رقابت، تحت فشار، کمبود اعتماد به نفس و نیاز به تایید می کند . این سندروم ممکن است بر شخصیت، عملکرد، روابط و زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد. در ادامه، علل، علائم، پیامدها و راهکارهای سندروم برادر بزرگتر مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین این سندروم با سندروم فرزند میانی که یک پدیده مشابه است مقایسه می شود.


بدنه اصلی
علل سندروم برادر بزرگتر
سندروم برادر بزرگتر ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

- تفاوت های ذاتی بین فرزندان: برخی از فرزندان ممکن است به لحاظ ذهنی، جسمی، هنری یا ورزشی با هم تفاوت داشته باشند و این تفاوت ها ممکن است منجر به احساس برتری یا تحقیر شوند. برای مثال، اگر برادر بزرگتر فرد درس خوان، باهوش، موفق و محبوب باشد، فرد ممکن است احساس کند که نمی تواند به سطح او برسد و خود را با او مقایسه کند .
- توقعات والدین: والدین ممکن است به طور ضمنی یا صریح از فرزندان خود توقعات بالایی داشته باشند و این توقعات ممکن است بر اساس ترتیب تولد تغییر کنند. برای مثال، والدین ممکن است از فرزند اول خود انتظار داشته باشند که یک الگوی خوب برای برادر یا خواهر کوچکترش باشد و از او بخواهند که به او کمک کند، از او مراقبت کند و از او یاد بگیرد. این امر ممکن است فشار زیادی را بر روی فرزند اول ایجاد کند و او را مجبور کند که همیشه بهترین باشد .
- توجه والدین: والدین ممکن است به طور ناخودآگاه به برخی از فرزندان خود بیشتر از دیگران توجه کنند و این توجه ممکن است بر اساس ترتیب تولد متفاوت باشد. برای مثال، والدین ممکن است به فرزند اول خود بیشتر از فرزند دوم توجه کنند چون او اولین تجربه آن ها از فرزندپروری است و یا به فرزند آخر خود بیشتر از فرزند دوم توجه کنند چون او کوچکترین و ضعیف ترین فرزند آن ها است. این امر ممکن است باعث شود که فرزند دوم احساس کند که نادیده گرفته شده است و نیاز به جلب توجه والدین خود دارد .

علائم سندروم برادر بزرگتر
سندروم برادر بزرگتر ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد. برخی از این علائم عبارتند از:

- احساس رقابت: فرد ممکن است احساس کند که باید با برادر بزرگترش رقابت کند و از او بهتر باشد. این احساس ممکن است در زمینه های مختلفی مانند تحصیل، ورزش، هنر، دوستی، عشق و غیره ایجاد شود. فرد ممکن است به هر کاری که برادر بزرگترش انجام می دهد علاقه مند شود و سعی کند آن را تقلید کند یا بهتر از او انجام دهد .
- احساس تحت فشار: فرد ممکن است احساس کند که باید به انتظارات والدین، معلمان، دوستان و خودش برسد و همیشه عملکرد خوبی داشته باشد. این احساس ممکن است باعث شود که فرد استرس زیادی را تجربه کند و از خود بیش از حد بخواهد. فرد ممکن است خود را با دیگران مقایسه کند و احساس کند که نمی تواند رضایت بخش باشد .
- احساس کمبود اعتماد به نفس: فرد ممکن است احساس کند که خودش کافی نیست و نمی تواند به موفقیت های برادر بزرگترش برسد. این احساس ممکن است باعث شود که فرد خود را تحقیر کند و از خودش بد بگوید. فرد ممکن است از خودش شک کند و تصمیم گیری هایش را به دیگران واگذار کند .
- احساس نیاز به تایید: فرد ممکن است احساس کند که باید از طرف دیگران تایید و تحسین شود و این امر را به عنوان یک منبع ارزش خود بداند. این احساس ممکن است باعث شود که فرد وابسته به نظرات دیگران شود و سعی کند خودش را با آن ها هماهنگ کند. فرد ممکن است از ابراز نظر یا انتقاد خودداری کند و از درگیری با دیگران بترسد .

پیامدها سندروم برادر بزرگتر
سندروم برادر بزرگتر ممکن است پیامدهای منفی برای فرد داشته باشد. برخی از این پیامدها عبارتند از:

- کاهش عملکرد: فرد ممکن است به دلیل استرس، اضطراب، خستگی و کمبود تمرکز، عملکرد خود را در زمینه های مختلفی مانند تحصیل، کار، ورزش و هنر کاهش دهد. فرد ممکن است از اهداف خود دور شود و از تلاش برای رشد و یادگیری دست بکشد.
- اختلالات روانی: فرد ممکن است به دلیل کمبود اعتماد به نفس، نیاز به تایید، تحت فشار بودن و رقابت، اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال شخصیت وابسته و اختلال شخصیت نارسیستی را تجربه کند. فرد ممکن است از خودمحوری، خشم، تنفر، احساس تنهایی و بی معنی بودن رنج ببرد.
- اختلالات رفتاری: فرد ممکن است به دلیل نیاز به جلب توجه، از رفتارهای نامناسب، خلاف و خطرناک استفاده کند. فرد ممکن است به مصرف مواد مخدر، الکل، سیگار، قمار، خودآزاری، خشونت، دزدی و فرار از خانه دچار شود. فرد ممکن است از قوانین و مقررات پیروی نکند و با مشکلات قانونی روبرو شود.
- اختلالات روابط: فرد ممکن است به دلیل کمبود مهارت های ارتباطی، اعتماد و همدلی، روابط خود را با خانواده، دوستان، همکاران و همسر خراب کند. فرد ممکن است با برادر بزرگترش درگیری، حسادت، کینه و دشمنی داشته باشد. فرد ممکن است از وابستگی، تعارض، خیانت، طلاق و تنهایی در روابط عاطفی رنج ببرد.

راهکارهای سندروم برادر بزرگتر
سندروم برادر بزرگتر یک مسئله جدی است که نیاز به توجه والدین و متخصصان دارد. برخی از راهکارهای موثر برای کاهش و درمان این سندروم عبارتند از:

- حمایت والدین: والدین باید به هر فرزند خود به طور مساوی توجه، محبت، تشویق و احترام بدهند و از مقایسه، تبعیض، انتقاد و مجازات خودداری کنند. والدین باید به فرزندان خود اجازه دهند که خودشان باشند و از توقعات نامناسب و غیرممکن خودداری کنند. والدین باید به فرزندان خود فرصت های مختلفی برای یادگیری، خلاقیت، مشارکت و مسئولیت پذیری بدهند و از آن ها به عنوان افراد منحصر به فرد و متفاوت ارزش گذاری کنند.
- مشاوره روانشناختی: فرد ممکن است نیاز به مشاوره روانشناختی داشته باشد تا بتواند علل، علائم و پیامدهای سندروم برادر بزرگتر را شناسایی و درک کند و راهکارهایی برای مقابله با آن یاد بگیرد. فرد ممکن است از روش های مختلفی مانند درمان شناختی-رفتاری، درمان خانوادگی، درمان گروهی و درمان بازی استفاده کند تا بتواند اعتماد به نفس، خودپنداره، خودکنترل و مهارت های ارتباطی خود را افزایش دهد و از استرس، اضطراب، افسردگی و رقابت کاهش یابد.
- ارتباط با برادر بزرگتر: فرد باید سعی کند با برادر بزرگترش یک رابطه سالم، صمیمی و مثبت برقرار کند و از او به عنوان یک همراه، همدل و همکار بهره بگیرد. فرد باید با برادر بزرگترش در مورد احساسات، نیازها، مشکلات و اهداف خود صحبت کند و از او برای کمک، راهنمایی، یادگیری و تجربه کردن چیزهای جدید استفاده کند. فرد باید از برادر بزرگترش تحسین و تشکر کند و از او بخواهد که از او تحسین و تشکر کند. فرد باید با برادر بزرگترش فعالیت های مشترک، سرگرم کننده و مفیدی را انجام دهد و از او به عنوان یک دوست وارد و خوش بین نگاه کند.

مقایسه با سندروم فرزند میانی
سندروم فرزند میانی یک پدیده روانشناختی است که در آن فرزندی که در میان دو یا



مقایسه با سندروم فرزند میانی
سندروم فرزند میانی یک پدیده روانشناختی است که در آن فرزندی که در میان دو یا چند فرزند دیگر قرار دارد، احساس نادیده گرفته شدن، کم ارزشی، کم توجهی و کم اهمیتی می کند. این سندروم ممکن است بر شخصیت، عملکرد، روابط و زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد . سندروم فرزند میانی در برخی جنبه ها شباهت هایی با سندروم برادر بزرگتر دارد و در برخی جنبه ها از آن متفاوت است. در این بخش، این شباهت ها و تفاوت ها مورد بررسی قرار می گیرند.

شباهت ها
- هر دو سندروم ناشی از ترتیب تولد هستند و ممکن است تحت تاثیر عوامل دیگری مانند جنسیت، فاصله سنی، تعداد فرزندان، شرایط اقتصادی و فرهنگی و شیوه فرزندپروری والدین قرار بگیرند.
- هر دو سندروم باعث می شوند که فرد احساس کند که در مقایسه با برادر یا خواهر دیگر خود کم تر است و نمی تواند به سطح او برسد.
- هر دو سندروم ممکن است منجر به کاهش عملکرد، اختلالات روانی، اختلالات رفتاری و اختلالات روابط شوند و نیاز به حمایت والدین و مشاوره روانشناختی داشته باشند.

تفاوت ها
- سندروم برادر بزرگتر فقط در فرزندانی رخ می دهد که یک برادر بزرگتر از خود دارند، در حالی که سندروم فرزند میانی می تواند در فرزندانی رخ دهد که در میان دو یا چند برادر یا خواهر قرار دارند.
- سندروم برادر بزرگتر ممکن است باعث شود که فرد احساس رقابت، تحت فشار، کمبود اعتماد به نفس و نیاز به تایید کند، در حالی که سندروم فرزند میانی ممکن است باعث شود که فرد احساس نادیده گرفته شدن، کم ارزشی، کم توجهی و کم اهمیتی کند.
- سندروم برادر بزرگتر ممکن است باعث شود که فرد سعی کند به هر قیمتی از برادر بزرگترش بهتر باشد و از او تحسین بگیرد، در حالی که سندروم فرزند میانی ممکن است باعث شود که فرد سعی کند خودش را از خانواده جدا کند و از آن ها توجه بگیرد.

نتیجه گیری
سندروم برادر بزرگتر و سندروم فرزند میانی دو پدیده روانشناختی هستند که ممکن است بر شخصیت و زندگی فرد تاثیر منفی بگذارند. این دو سندروم در برخی جنبه ها شباهت هایی دارند و در برخی جنبه ها از هم متفاوت هستند. این دو سندروم نیاز به توجه والدین و متخصصان دارند و می توان با ارائه حمایت، تشویق، عدالت و مهارت های ارتباطی آن ها را کاهش داد.