پست فوردیسم و نئو شومپتریسم؟...

پست فوردیسم و نئو شومپتریسم؟...

نویسنده : دکتر نورالدین جعفری هزارانی

Researcher ID 0009-0687-7755
Dr.n.jafary@gmail.com


پست فوردیسم یک اصطلاح است که برای توصیف رشد روش های جدید تولید که بر پایه تولید انعطاف پذیر، فردی سازی روابط کار و تفکیک بازارها به بخش های مجزا است پس از فروپاشی تولید فوردیستی استفاده می شود. تولید فوردیستی مدل غالب سازماندهی تولید از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۶۰ بود که منجر به رشد چشمگیر بخش تولید آمریکا و تثبیت آن به عنوان یک قدرت صنعتی شد. این مدل بر پایه مدل خط مونتاژ، که توسط هنری فورد به کمال رسید، بود. برخی از نظریه پردازان پست فوردیستی معتقدند که پایان برتری اقتصاد آمریکا با پایان فوردیسم تبیین می شود. ¹

مصرف پست فوردیستی با انفرادگرایی و انتخاب مصرف کننده مشخص می شود. الگوهای مصرف به سبک زندگی و هویت گرایش دارند و مصرف بخش جزئی از فرهنگ است. مصرف کننده است که سازماندهی تولید را مشخص می کند و خرده فروشان سعی می کنند با استفاده از فناوری اطلاعات، داده های مصرف کننده را جمع آوری کنند و به الگوهای تقاضای مصرف کننده واکنش نشان دهند. به همین دلیل، چارچوب اقتصاد استراتژیک بالاترین تعامل بین تامین کننده و سازنده را ایجاد می کند. برای بازار کار، این نیازمندی به یک تغییر از تقسیم کار به قابلیت سازگاری با نقش های مختلف در تولید منجر شده است، با این حال، همچنین منجر به درگیری بیشتر در فرآیند کار و دانش بیشتر درباره فرآیند کار و استقلال بیشتر در کار شده است. در این شکل، شغل های غیر استاندارد در حال افزایش است. ²

پست فوردیسم به طور معمول به سه حوزه فکری تقسیم می شود: حوزه تنظیم، تخصصی سازی انعطاف پذیر و نئو-شومپتریسم.

حوزه تنظیم (همچنین به عنوان رویکرد نئو-مارکسیستی یا حوزه فرانسوی تنظیم شناخته می شود) برای پاسخ دادن به پارادوکس اینکه چگونه سرمایه داری هم گرایش به بحران، تغییر و ناپایداری دارد و هم توانایی ثبات بخشیدن به نهادها، قوانین و نرم ها را دارد، طراحی شده است. ¹

تخصصی سازی انعطاف پذیر (Flexible specialization) یک روش تولید است که بر پایه استفاده از فناوری های جدید، کارگران ماهر و بازارهای نیشه ای است. این روش در دهه ۱۹۷۰ در اروپای جنوبی و شرق آسیا پیدا شد و به عنوان گزینه ای برای رقابت با تولید فوردیستی در بازار جهانی مطرح شد.

نئو-شومپتریسم (Neo-Schumpeterianism) یک روش نظری است که بر پایه ایده های جوزف شومپتر، اقتصاددان اتریشی، است. این روش تاکید بر نقش نوآوری، رقابت و تحولات ساختاری در رشد اقتصادی دارد. این روش در دهه ۱۹۸۰ در آلمان و سوئد پیدا شد و به عنوان گزینه ای برای تحلیل تغییرات اقتصاد جهان پس از جنگ سرد مطرح شد.