تلفیق روش آبیاری شارژ ثابت فرانسوی با روش آبیاری سنتی ایرانی به منظور کنترل موثر نوسانات، توزیع عادلانه آب و رضایت آببران شبکه آبیاری و زهکشی رودشتین، اصفهان

لت یا مقسم به معنای محل تقسیم و تقسیم کننده، یک سازه سنتی ایرانی است که در گذشته، آب را به صورت سهمی (درصدی) بین آببران تقسیممی نموده است. استفاده از این سازه با رژیم رودخانه های اقلیم خشک کشور ایران کاملا همخوانی داشته است و بوسیله این سازه، منابع آب سطحی جاری، با هر دبی و حجمی، به صورت تقریبا عادلانه، بین آببران تقسیم می شده است. پژوهش حاضر، شرح روشی تجربی از یک دوره طولانی اقدامات مدیریتی در زمستان سال ۱۳۹۸ است که به منظور کاهش مصرف آب، کنترل نوسانات و جلوگیری از قطع آب در انتهای شبکه آبیاری و زهکشی رودشت جنوبی است با روش شارژ ثابت طراحی و اجرا شده است؛ با اجرای روش پیشنهادی، ضمن بهرهگیری از مزایای هیدرولیکی این روش، تاثیر معایب آن با احداث سازه لت مرتفع شده است. با بهره برداری از شبکه های آبیاری و سازههای مورد نظر، با حجم و دبی یکسان (۵-۱/۲ مترمکعب در ثانیه، در ۸۰ روز)، سطح زیر کشت به میزان ۵ / ۲ برابر (از حدود ۱۵۰۰ هکتار به بیش از ۳۷۰۰ هکتار) افزایش یافت. در صورت بهره برداری از سیستم قبلی، برای رسیدن به چنین سطحی از اراضی، دبی تحویلی می بایست؛ حداقل به میزان دو برابر(۳-۴ مترمکعب در ثانیه، در ۸۰ روز) افزایش می یافت. با اجرای موفقیت آمیز پروژه احداث لتها و نتایج رضایت بخش آن، در سال ۱۳۹۹ سه سازه لت دیگر، بدون احداث سازه جدید و با تغییراتی بر روی سرریز نوک اردکی موجود احداث گردید.

کلیدواژه ها:

شبکه آبیاری رودشتین ، سازه لت ، کنترل نوسانات ، آب بران