چالش های شهرسازی پایدار در نظام برنامه ریزی کلانشهرها (مطالعه موردی : کلانشهر رشت)

امروزه جمعیت جهان به سرعت در حال افزایش بوده و به مرز ۹ میلیارد نفررسیده است. از این میزان بیش از نیمی از جمعیت جهان شهرنشین می باشند و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ این جمعیت از مرز ۷۰ درصد فراتر رود. بر طبق پیش بینی ها، طی دهه های آتی بر اهمیت توسعه پایدار برای شهرهای جهان افزوده خواهد شد. شهر رشت به علت رشد طبیعی جمعیت و مهاجرپذیری در سه دهه اخیر به توسعه شهری چشمگیری رسیده است، چنانکه جمعیت آن از ۱۸۸۹۵۷ نفر در سال ۱۳۵۵ به ۶۹۷۵۰۰ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده است که ۳/۶۵ برابر افزایش نشان می دهد. چالش های شهرسازی پایدار از مهمترین موضوعات مورد بررسی برنامه ریزان و مدیران شهری می باشد. از این رو داشتن آگاهی از چالش های پایداری پیش روی شهرها می تواند گام مهمی در جهت برنامه ریزی ها باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده و مطالعه میدانی آن با استفاده از ابزارهای تحقیق (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفته است. ابتدا چالش های اصلی پایداری برای شهرهای درحال توسعه از منابع معتبر استخراج گردید و در قالب ماتریس اثرات متقابل در اختیار مدیران و برنامه ریزان کلانشهر رشت مورد مطالعه قرار گرفت و سپس داده های بدست آمده در نرم افزار میک مک تحلیل گردیدند. نتایج نشان داده است که سیستم کلانشهرهای کشور، هم در زمینه های اجتماعی و نهادی و هم در زمینه های اقتصادی از ناپایداری رنج می برند. متغیرهای بروز رسانی قوانین و بهبود زیرساخت های عمومی و اجتماعی در پایداری اجتماعی و نهادی و متغیرهای افزایش قوای رقابت پذیری، کاهش شکاف درآمدی و رونق فضای کسب و کار در پایداری اقتصادی، متغیرهای کلیدی و تنظیم کننده ی توسعه ی پایدار کلانشهر رشت موثر بوده اند.

کلیدواژه ها:

شهرسازی پایدار ، برنامه ریزی شهری ، شهرداری ، شورای اسلامی ، شهر رشت