تبیین متغیرهای روان شناختی موثر بر رفتارهای حامی محیط زیست در دانش آموزان ابتدایی شهر قزوین: کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده
محل انتشار: مجله علمی پژوهان، دوره: 22، شماره: 1
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 21
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PSJ-22-1_004
تاریخ نمایه سازی: 27 فروردین 1403
چکیده مقاله:
سابقه و هدف: دانش آموزان با تغییر عقاید زیست محیطی، تقویت مسئولیت پذیری و خودکارآمدی می توانند نقش موثری در حفاظت از محیط زیست داشته باشند. استفاده از مدل های تغییر رفتار رویکردی معقول برای شناسایی متغیرهای موثر بر رفتارهای زیست محیطی و ضرورتی انکارناپذیر قبل از طراحی مداخلات آموزشی است. هدف مطالعه ی کنونی تعیین متغیرهای موثر بر رفتارهای حامی محیط زیست در دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر قزوین با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده (TPB) بود.
مواد و روش ها: با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای، ۱۸۴ نفر از دانش آموزان پنجم و ششم دوره ی دوم ابتدایی مدارس دولتی شهر قزوین در مطالعه ای توصیفی مقطعی (Cross-Sectional Study) در سال ۱۴۰۱ شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی خودگزارشی شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه ی آگاهی، پرسش نامه ی ۲۰سوالی ثبت رفتارهای حامی محیط زیست و خرده مقیاسه ای TPB بود. داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل ۸/۸۰ و آزمون های آماری کای اسکوئر، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، هم بستگی پیرسون و آنالیز مسیری در سطح کمتر از ۰/۰۵ آنالیز شدند.
یافته ها: وضعیت رفتارهایی مانند تذکر درباره ی مسائل زیست محیطی، کنترل میزان دمای محیط، استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی و نحوه ی تماشای برنامههای تلویزیونی نامناسب بود. قویترین ضرایب هم بستگی بین آگاهی و نگرش (۰/۰۵>P، ۰/۶۷۵=r) و ضعیفترین بین هنجارهای انتزاعی و رفتار (۰/۰۱>P، ۰/۲۳۵=r) گزارش شد. همچنین، کنترل رفتاری درک شده (۰/۰۵>P، ۰/۴۹=β) و نگرش (۰/۰۵>P، ۰/۳۱=β) مهمترین سازههای تاثیرگذار بر قصد بودند و به ترتیب، ۶۶/۷ و ۲۸/۵ درصد از واریانس قصد و رفتارهای حامی محیط زیست را سازههای TPB توصیف کردند.
نتیجه گیری: تئوری TPB چهارچوب نظری منطقی و مناسبی در راستای درک و ارزیابی متغیرهای روان شناختی موثر بر رفتارهای حامی محیط زیست در دانش آموزان محسوب میشود و تمرکز بر سازههای نگرش و کنترل رفتاری درک شده در طراحی مداخلات آموزشی به منظور تشویق رفتارهای زیست محیطی در دانش آموزان توصیه میشود.
کلیدواژه ها:
Ecosystem ، Knowledge ، Recycling ، Self-efficacy ، Social norms ، Students ، دانش آموزان ، خودکارآمدی ، آگاهی ، هنجارهای اجتماعی ، بازیافت ، اکوسیستم
نویسندگان
مهناز ابراهیمی
Student Research Committee, Faculty of Health, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran
عیسی محمدی زیدی
Social Determinants of Health Research Center, Non-communicable Disease Prevention Institute, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran
محمدرضا ملکی
Department of Pediatrics, School of Medicine, Children Growth Research Center, Research Institute for Prevention Non-Communicable Diseases, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran
بنفشه محمدی زیدی
Nursing and Midwifery Department, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :