بررسی تطبیقی مستند قرآنی «تقیه» از منظر آلوسی و علامه طباطبایی

چکیدهتقیه راهبردی کاملا عقلایی بر مبنای ترجیح اهم بر مهم است که مورد پذیرش جمیع عقلا از هر دین و نحله ی فکری می باشد. در شرع مقدس اسلام نیز اجمالا مورد پذیرش همه ی فقیهان و مفسران فریقین بوده، و آیه ی بیست و هشتم سوره ی آل عمران، عمده دلیل مجوز شرعی تقیه محسوب می شود. این مقاله که به شیوه ی توصیفی – تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای تدوین یافته است؛ در پی پاسخ به این پرسش ترکیبی است که: مستند قرآنی تقیه از منظر آلوسی و علامه طباطبایی چیست؟ و ایراد آلوسی بر دیدگاه شیعه در مورد تقیه و پاسخ علامه طباطبایی به آن چه می باشد؟ نتیجه ی حاصل از این تحقیق این است که مفاد آیه ی مذکوربه طور مفصل توسط این دو مفسر مورد بحث قرار گرفته و مشروعیت تقیه اثبات گردیده است. البته ادعای آلوسی این است که شیعه در تجویز تقیه، راه افراط را در پیش گرفته؛ ولی با پاسخ های متقن و معتبری که از سوی علامه طباطبایی داده شده، مشخص گردیده که این اتهام و ادعای آلوسی نسبت به شیعیان، درست نیست. ضمنا در پرتو این تحقیق مشخص گردید که تنها اختلاف فریقین، در میزان و خصوصیات جواز تقیه است که پس از گزارش اقوال دو مفسر در بیان مفاد «استثنا» و «مستثنی منه» در آیه مذکور، بدان پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

آلوسی ، تقیه ، حفظ جان ، شیعه ، علامه طباطبایی