هندسه معماری: گفتگوی علم و عمل در سده چهارم هجری

هدف این مقاله بازنگری نقش و سهم ریاضی دانان و متون هندسه عملی در هنر و معماری دوران اسلامی است. مدعای اصلی مقاله این است که نقش ریاضی دانانی چون ابوالوفا و رساله اعمال هندسی می بایست در فضای عقلانی- علمی و بافتار اجتماعی علم در سده چهارم هجری بررسی و تحلیل شود. به نظر می رسد جریان نانوشته و تاثیرگذار گفتگوی علم و عمل در این قرن در سایه شمار اندکی از متون ریاضیات معماری قرار گرفته است. در این مطالعه تفسیری تاریخی از ارتباط دو حوزه علم [ریاضیات] و عمل [صناعات معماری] و صاحبان آنها مبتنی بر تاریخ ذهنیت ارائه می شود. بر پایه شواهد تاریخی، صنعت گران سده چهارم از طریق گفتگو و مباحثه با فلاسفه و ریاضی دانان در حلقه هایی موسوم به «مجالس العلم» ذهنیت علمی و دانش ریاضی خود را ارتقا دادند. از این منظر رساله اعمال هندسی را فارغ از میزان بهره گیری صنعت گران از آن، می بایست به عنوان نماد مساعی دانشوران در آوردن فلسفه و ریاضیات (هندسه) به حوزه عمومی به شمار آورد.

کلیدواژه ها:

اعمال هندسی ، ریاضی دانان ، سده چهارم هجری ، صنعت گران ، مجالس علم