تاثیر عوامل فیزیوگرافی بر خصوصیات کمی و کیفی ذغال اخته (Cornus mas L.) در جنگل های ارسباران

جنگلهای ارسباران در شمال غرب کشور و در استان آذربایجان شرقی قرار دارند. مسائل اقتصادی- اجتماعی جنگل نشینان تنوع زیستی منحصر به فرد این جنگلها را با تخریب فزاینده ای مواجه کرده است. از راهکارهای اساسی حفظ و بازسازی این جنگلها جلب مشارکت مردم از طریق آگروفارستری در تولید محصولات فرعی از درختان چندمنظوره همچون ذغال اخته است. این گونه به طور طبیعی در جنگلهای ارسباران وجود داشته و سالانه مقادیر قابل توجهی میوه از این درخت به روشهای سنتی استحصال می گردد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا بر خصوصیات کمی و کیفی ذغال اخته می باشد. بدین منظور ۴۰ قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت سه آر در جهت های مختلف جغرافیایی (۱۰ قطعه نمونه در هر جهت) با توجه به حضور قابل توجه پایه های ذغال اخته در توده های بالغ انتخاب شدند. براساس نتایج این بررسی در رویشگاه های ذغال اخته و در توده بالغ، میانگین قطر برابرسینه و درصد تاج پوشش در دامنه شمالی به طور معنی داری بیشتر از سایر جهت هاست و ذغال اخته در توده بالغ حدود ۵/۴ درصد پایه ها را به خود اختصاص داده است. فراوانی پایه های دانه زاد ذغال اخته در دامنه های شمالی بیشتر و در دامنه های غربی کمتر از فراوانی پایه های شاخه زاد این گونه است. زادآوری این گونه در مرحله خال گروه با قطر برابرسینه کمتر از ۵/۲ سانتی متر، بیشترین تعداد را دارد و متوسط زادآوری در رویشگاه های ذغال اخته ۱/۱۱۷ اصله در قطعه نمونه می باشد

کلیدواژه ها:

Arasbaran ، forest stands ، regeneration ، cornelian cherry