زمینه و هدف: اختلالات خواب در بیماران بخش های مراقبت ویژه یکی از مهمترین علل افزایش مدت اقامت، کاهش بهبودی، بروز دلیریوم و مشکلات عصبی و روانی است.
مداخلات پرستاری می توانند در بهبود اختلالات خواب موثر باشند. هدف از مرور نظام مند حاضر تعیین تاثیر
مداخلات پرستاری بر بهبود اختلالات خواب در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه است.
روش ها: این مطالعه مرور نظام مند در نیمه اول سال۲۰۲۱ با جستجو در مقالات فارسی و انگلیسی در بازه زمانی ابتدای ۱۹۸۰ تا نیمه اول ۲۰۲۱ انجام شده است. راهبرد جستجو وکلید واژه ها بر اساس سیستم PICO و معیارهای ورود تعریف شدند. جستجو با ترکیبی از کلید واژه های فارسی: "اختلال خواب"، "مراقبت پرستاری"، "بخش مراقبت ویژه " و معادل انگلیسی آنها Sleep Disorder، Hyper Somnolence، Insomnia، Dyssomnia ،Apnea Sleep ، Sleep Deprivation، Intensive Care، Critical Care، ICU, CCU ، Nursing Intervention nursing care در پایگاههای فارسی زبان اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) و اطلاعات نشریات کشور (Magiran) و انگلیسی زبان Scopus، Web of Science، Pub Med، Science Direct و Proquest همچنین با استفاده از موتور جستجوگر Scholar Google انجام شده است. ارزیابی کیفی مقالات با مقیاس جداد انجام شد. از ۱۸۷۹۹ مطالعه بازیابی شده اولیه، ۹۷ مطالعه به مرحله مرور نهایی رسیدند.
یافته ها: یافته ها نشان دادند کاهش سرو صدای محیط، پروتکل زمان آرام، استفاده از گوش بند و چشم بند، موسیقی درمانی، رایحه درمانی و دارو درمانی به ویژه ملاتونین خوراکی بیشترین تاثیر روی کیفیت و کمیت خواب را داشته اند. مداخلات با تاثیر و کاربرد کمتر شامل ماساژ، طب سوزنی، فیزیوتراپی، ترکیب شیر و عسل قبل از خواب، درمان شناختی- رفتاری، مراقبت معنوی، مدل مراقبت پیگیر، مدهای ونتیلاتور، آرام سازی و تجسم سازی هدایت شده بوده اند. همچنین انواعی از مداخلات دارویی به صورت جایگزین و یا همراه با مداخلات غیر دارویی استفاده می شوند.
نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاصل نشان دادند مداخلاتی ساده و کم هزینه مانند کاهش تعداد دفعات مراقبت مستقیم، کاهش سر و صدا و نور محیط و استفاده از چشم بند وگوش بند موثرترین
مداخلات پرستاری در بهبود کیفیت و کمیت خواب در بخش های مراقبت ویژه هستند. پرستاران پس از شناخت مواردی که باعث اختلالات خواب بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه می شود، می توانند با مداخلات مذکور از بروز عوارض اختلالات خواب در بیماران پیشگیری کنند.