مکان یابی شش روش ذخیره نزولات و اصلاح مراتع (مطالعه موردی: مراتع حوضه دهگین، رودان، هرمزگان)

کمبود آب و پایین بودن میزان رطوبت قابل دسترس گیاه در خاک موضوعی است که در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا موجب شکننده شدن شرایط زیستی شده است. پراکنش مکانی و به ویژه زمانی نامناسب از خصوصیات بارش در این گونه مناطق است. با توجه به وقوع بارش در زمان های محدود در این مناطق، ارائه راهکارهایی برای بهره­برداری از آب باران دغدغه بسیاری از سکنه و مدیران این مناطق می باشد. بنابراین لزوم اجرای پروژه هایی با همین هدف و در مکان مناسب اهمیت بسیاری دارد. از این رو، در این مطالعه به بررسی امکان اجرای شش پروژه ذخیره نزولات (پخش سیلاب، پیتینگ، کنتورفارو، بانکت با پروفیل طبیعی، بانکت کشت غلات، ریپر) پرداخته شد. روش کار بدین صورت بود که بعد از بررسی منطقه و نمونه برداری و استفاده از آمار مربوطه، وضعیت مربوط به عوامل (فاکتور) محیطی (شیب، وضعیت بارش، وضعیت خاک، وضعیت پوشش گیاهی) موثر بر اجرای این پروژه ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس به مقایسه شرایط فعلی این فاکتورها در منطقه و شرایط و استلزامات مورد نیاز هر کدام از این فاکتورها برای اجرای هر یک از شش روش (پروژه اصلاحی ذخیره نزولات) اقدام و در نهایت از این طریق، نقشه مناطق مناسب اجرای این پروژه ها تهیه گردید. نتایج نشان می دهد که از میان چهار فاکتور کلیدی تاثیرگذار بر مکان­یابی اجرای پروژه ها، سه فاکتور (بارش، وضعیت خاک، وضعیت پوشش گیاهی) تغییراتی در خود نداشتند و دارای یک وضعیت یکنواخت (دارای یک حالت (طبقه)) بودند از این رو نقشه نهایی (نقشه مناطق مناسب اجرای پروژه ها) تنها متاثر از فاکتور شیب به دست آمد. به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده و نیز توجه به تمامی جوانب و شرایط منطقه، می توان گفت که، در منطقه مورد مطالعه تنها امکان اجرای پروژه های پیتینگ و کنتور فارو وجود دارد.

کلیدواژه ها:

Implementation ، Rain harvesting projects ، Rangeland reclamation ، Map ، Hormozgan ، اجرا ، اصلاح مراتع ، پروژه های جمع آوری آب ، مناسب ، نقشه