مطالعه و بررسی مفاهیم نمادین بته جقه در هنر ایران و نمود آن بر سنگ قبرهای گورستان سفید چاه بهشهر

بته جقه از معدود نقوشی می باشد که از دوران کهن تا عصر حاضر، حیات خود را در هنر ایران حفظ کرده است. در موردمنشا شکل گیری آن، نظرات گوناگونی مطرح شده که در این میان، دو نظریه طرفداران بیشتری دارد. نخستین نظریه،بته جقه را محصول تغییر شکل نماد درخت سرو می داند؛ و نظریه دوم، آن را نشئت گرفته از بال موجودات اساطیریدانسته است. در هر یک از این دو حالت، بته جقه معنا و مفهوم خاصی پیدا می کند. بر روی سنگ قبرهای گورستان سفیدچاه به شهر نیز طرح بته جقه به وفور مشاهده می گردد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که بته جقه های گورستانسفید چاه، چه مفاهیمی را دربر دارند و هدف از این پژوهش، بررسی نگرش مردم منطقه ی مذبور نسبت به این نماد کهنمیباشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی_تحلیلی بوده و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی انجامگرفته و تجزیه و تحلیل داده ها به روش کیفی صورت پذیرفته است. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، نشان میدهدکه بته جقه های حک شده بر روی سنگ قبرهای گورستان سفید چاه، کاملا منشا گیاهی داشته و در واقع همان سروخمیده است. بنابراین، بته جقه های سفید چاه، علاوه بر دربر گرفتن معنا و مفهومی که برای نماد سرو بیان می گردد،مفاهیم مطیع بودن در برابر اراده ی پروردگار و پذیرش رخت بستن از این جهان فانی و ایمان به زندگی جاویدان درجهان باقی و رسیدن به کمال را نیز در خود مستتر دارند؛ که بیانگر نگرش مذهبی مردم منطقه سفید چاه نسبت به نمادبته جقه می باشد.

کلیدواژه ها:

نماد ، بته جقه ، سنگ قبر ، گورستان ، سفید چاه