بررسی معماری حمام گنجعلی خان و نقش کاربندی در پوشش سقف آن

از دیرباز حمامها در زندگی مردم ایران زمین با توجه به اهمیتی که به پاکیزگی میدادند، از جایگاه مهم و ویژهای برخوردار بوده،و پس از اسلام این اهمیت دوچندان می شود. در دوره اسلامی، حمامها به یکی از بناهای مهم شهری تبدیل شدند، زیرا علاوه بر کارکرد بهداشتی، دارای کارکردهای اجتماعی و فرهنگی نیز بودند. در دوره اسلامی حمامهای عمومی به مرور در شهرهای مختلف گسترش می یابند، و در طول زمان بر اهمیت آنها، به عنوان یک بنای شهری افزوده می شود. در دوره صفوی، شاهد تغییرات گسترده در کالبد و عملکرد حمامها، بر اثر تحولات فرهنگی و پیشرفت فناوری ساختمان هستیم. عصر صفوی که از آن تحت عنوان دوره درخشان معماری ایران نیز یاد میشود، زمینه ای برای ساخت شاهکارهای هنری در معماری حمامها بود. حمام گنجعلی خان یکی از نمونه های بی نظیر این دوره است، که در شهر کرمان و در مجموعه گنجعلی خان قرار دارد. این حمام به علت فضاهای زیبا به نگین حمامهای ایران معروف است، که امروزه به موزه مردم شناسی تغییر کاربری یافته است. حمام های سنتی دارای فضاهای متنوع با عملکرد و خصوصیات متنوع بوده اند، که چگونگی سازماندهی آنها در کنار یکدیگر تابع عملکردهر فضا بوده است. در این پژوهش در ابتدا به معرفی فضاهای حمام گنجعلی خان میپردازیم. از آنجا که فضاهای متفاوت از لحاظ عملکرد و مساحت ویژگی بارز حمامهای سنتی است، نیازمند روش نیارشی مناسب برای بکارگیری در پوشش سقف هستیم. در حمام گنجعلی خان از شیوه ی کاربندی برای پوشش سقف استفاده شده، که چگونگی بکارگیری آن مورد بررسی قرار میگیرد.

کلیدواژه ها:

معماری سنتی ، صفویه ، حمام گنجعلی خان ، کاربندی.