حکمرانی شهری و مدیریت ترافیک و آلودگی هوای شهری: چالش ها و بایسته ها(مطالعه داده بنیاد طرح ترافیک و آلودگی هوای تهران)

این پژوهش با هدف بررسی نقش حکمرانی شهری در بروز مناسبات نامتقارن در بین ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا در شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق، کیفی و جامعه مورد مطالعه، متخصصان حوزه حکمرانی شهری بودند. روش نمونه گیری به صورت «هدفمند و نظری» بود. ابزار گردآوری داده ها نیز مصاحبه عمیق فردی بود و با ۱۶ نفر از متخصصان مصاحبه به عمل آمد. دادهها در قالب استراتژی داده‎بنیاد کدگذاری و تحلیل شدند. پدیده محوری در حکمرانی شهری و طرح ترافیک و آلودگی هوا، «مناسبات رانتی متعارض» است. شرایط علی حاکم بر این پدیده، موجودیت نامقتدر در اجرا، سهمیه‎بندی‎های نامتقارن، ادراک، فهم ناهمگن/واپس‎گرایانه از مسئله و نارسایی ادراکی/دانشی هستند. بسترها «افق‎های سازمانی ناهمگرا، عدم تقارن بین بافت زمانی و مقتضیات برنامه، ناساخت‎یابی هویت حکمرانی و برنامه‎زدگی فن‎سالارانه» هستند که شرایط را برای رشد پدیده محوری فراهم می‎سازند. شرایط مداخله‎گر، «ضعف مکمل‎های قانونی جایگزین، الگوی شعاعی شهر و تغییر کاربری و مناسبات شهری» هستند که با اتخاذ راهبردهای همچون «کنش‎های فراقانونی و ایدئولوژیک، سهمیه‎بندی‎های جبران‎ساز و بی‎تفاوتی و تفکر انتظاری»، منجر به ظهور پیامدهای همچون «شب‎مردگی و جداسازی سکونت/کار، نادیدگی اصل پیاده‎روی و انطباق‎ناپذیری نهادی/بافتاری» شده‎اند. نتایج نشان می‎دهد که حکمرانی شهری با بهادادن به قدرت سازمانی ذینفعان، منجر به استعمار ذینفعان غیرسازمانی شده است و در عوض ذینفعان غیرسازمانی نبز با اتخاذ سیاست‎های از جمله بی‎تفاوتی، تماشاگری و دورزدن قوائد، طرد و کنارگذاری سعی دارند با این مسئله روبرو بشوند.

کلیدواژه ها:

حکمرانی شهری ، مناسبات متعارض رانتی ، سهمیه بندی های نامتقارن ، نادیدگی اصل پیاده روی.