مطالعه پاسخ های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانوکود پتاسیم، محلول پاشی فولویک اسید و کیتوزان تحت تنش خشکی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه پاسخ­های فیزیولوژیک، رشدی و عملکرد کنجد به کاربرد نانوکود پتاسیم، کیتوزان و فولویک اسید تحت تنش خشکی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان به­صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های­ کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، خشکی به­عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل، قطع آبیاری در BBCH۷۰ و ۶۰ به ترتیب تنش متوسط و شدید) و نانوکود پتاسیم (صفر، ۵/۱ و ۵/۲ در هزار) و محلول­پاشی (شاهد، کیتوزان، فولویک اسید و ۵۰ درصد کیتوزان+ فولویک اسید) به عنوان عامل فرعی بودند. استفاده از نانوکود پتاسیم تحت شرایط نرمال و تنش، افزایش معنی­دار کلروفیل b و کل، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول، وزن هزاردانه و درصد روغن را در پی داشت. بیش ترین عملکرد دانه در کاربرد ۵/۱ و ۵/۲ در هزار نانوکود به همراه فولویک اسید به تنهایی یا در ترکیب با کیتوزان (به­ترتیب ۲۵۱۶، ۵/۲۲۷۷، ۶/۲۵۰۶ و ۲/۲۳۱۳ کیلوگرم در هکتار) بود. بالاترین محتوای روغن در کاربرد ۵/۱ و ۵/۲ در هزار نانوکود تحت شرایط آبیاری نرمال بود که افزایش ۲/۱۳ و ۴/۱۵ درصدی داشتند. محلول پاشی فولویک اسید به همراه نانوکود پتاسیم (۵/۱ در هزار) تحت تنش شدید خشکی بیش ترین فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدانت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را نشان داد. به­طورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد ۵/۱ در هزار نانوپتاسیم و محلول­پاشی تلفیقی کیتوزان و فولویک اسید تحت خشکی شدید، با بهبود صفات فیزیولوژیک منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از خشکی و افزایش شاخص­های رشدی، عملکردی و کیفی کنجد شد.

کلیدواژه ها:

رنگیزه های فتوسنتزی ، روغن دانه ، شاخص سطح برگ ، فعالیت آنتی اکسیدانی ، قطع آبیاری