مقایسه تطبیقی ویژگی های ساختاری تصاویر کتب چاپ سنگی مصور دوران قاجار و سنت عیدی سازی

این پژوهش با هدف بررسی و معرفی مقایسه تطبیقی ویژگی های ساختاری تصاویر کتب چاپ سنگی مصور دوران قاجار و سنت عیدی سازی به مطالعه ای جامع پیرامون تحلیل چهارچوب تصویری کتب سنگی مصور دوران قاجار و تصاویر موجود در عیدی سازی می پردازد. روش پژوهش پیش روبه توصیفی – تحلیلی وابزار گردآوری اطلاعات ، به صورت کتابخانه ای و همچنین میدانی جهت انتخاب و تحلیل جامعه آماری است. با انتشار کتاب های چاپ سنگی دردوران قاجار، حیات دوباره ای در مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگی های ساختاری کتاب های چاپ سنگی مصور دوران قاجار و بررسی تصاویر و نقوش مورد استفاده در ساختار تصویری سنت عیدی سازی و مقایسه آن با تصاویر کتب چاپ سنگی دوران قاجاراست . در این راستا با ارائه تاریخچه کوتاهی از صنعت چاپ و معرفی انواع مضامین کتب چاپ سنگی دوره قاجار به بررسی فضای تصویری این نوع کتب می پردازیم . خصوصیات و جلوه های تصویر این نسخ، اغلب ساختاری واحد را دنبال می کند. این ساختار تصویری که ریشه هایش گاه به دوران کهن باز می گردد، در مواقعی به مدد هنرهای عامیانه ای چون عیدی سازی و خیالی نگاری ارزش های تازه ای را در مصور سازی ارائه می دهد. یک بررسی کوتاه و اجمالی نشان می دهد که ساختار کتاب آرایی در کتب چاپ سنگی مبتنی بر حرکت های سنتی کتاب سازی ایرانی است و نحوه استفاده از عناصر بصری و سایر اصول از همان مبانی هنری دوره های قبل، نظیر استفاده از سطر، جدول کشی، کتابت و تصویر پیروی می کند.

کلیدواژه ها:

عیدی سازی ، چاپ سنگی ، کتب مصور چاپ سنگی دوره قاجار ، جشن نوروز