فریده سواعدی - دانشجوی کارشناس ارشد، گروه محیطزیست، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز ، ایران
محبوبه چراغی - استادیار،گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

با توجه به اینکه احداث چاه و حفاری و استخراج نفت از مهم ترین عوامل آلایندگی در تالاب هورالعظیم به شمار می آیند، از اینرو در مطالعه حاضر آلایندگی مهم ترین فلزات سنگین مرتبط با نفت و عملیات حفاری نفت در رسوبات سطحی میدان نفتی یاران شمالی واقع در تالاب هورالعظیم بررسی شد. مطالعه حاضر از نوع توصیفی - مقطعی است و پس از جمع آوری داده های غلظت فلزات سنگین نیکل ، سربف کادمیوم و وانادیوم، شاخص های ژئوشیمیایی آلودگی فلزات سنگین تعیین شد. تعداد نهایی نقاط نمونه برداری در تالاب با توجه به محل توزیع چاه های نفتی مشخص گردید که در نهایت ۶ نقطه نمونه برداری انتخاب و با ۳ بار تکرار در هر نقطه نسبت به نمونه برداری از آنها اقدام شد. رسوب (۶ ایستگاه در ۳ تکرار با ۴ عنصر سنگین ، سرب، کادمیوم، نیکل و وانادیوم) در مجموع۷۲ نمونه رسوب جمع آوری شد. برای بررسی میزان آلایندگی عناصر مورد از شاخص های شدت آلودگی (زمین انباشتگی ، غنی شدگی ، بار آلودگی ، جامع فاکتور آلودگی ، بار آلودگی اصلاح شده) استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص ها نشان می دهد که رسوبات منطقه مورد مطالعه نسبت به عناصر، دارای درجه آلودگی متوسط تا آلودگی زیاد است . رسوبات منطقه مورد مطالعه نسبت به عناصر وانادیوم و نیکل با درجه آلودگی متوسط و نسبت به عناصر کادمیوم و سرب دارای درجه آلودگی زیاد است . با توجه به مقادیر غلظت عناصر سنگین و شاخص های آلودگی آنها می توان نتیجه گرفت آلودگی عناصر در منطقه در ارتباط با آلودگی های نفتی و انسان ساخت باشد.

رسوبات، فلزات سنگین ، شاخص های ژئوشیمیایی ، میدان نفتی یاران شمالی